Konsep Sejarah

Sejarah
Maksud
• Sejarah ialah peristiwa yang benar-benar berlaku pada masa lampau - Kamus Dewan –• Sejarah ialah penceritaan tentang tindakan manusia dan sebab mereka melakukannya – Herodotus (Bapa Sejarah Dunia) –
• sejarah membawa kita mengenali jati diri / asal usul bangsa kita serta boleh menanamkan sifat cintakan bangsa dan setia kepasa negara - Prof. Dato’ Dr. Muhammad Yusuff Hashim (ahli sejarah) -

Faedah
• Melahirkan masyarakat yang memahami dan mengenali bangsa
• Melahirkan rasa bangga dan cintakan negara
• Menjadi iktibar dan panduan dalam kehidupan
• Mendorong ke arah kemajuan dan kejayan
• Menghargai dan menyanjung sumbangan pemimpin dan orang yang berjasa kepada negara
• Mencontohi kejayaan bangsa dan negara yang telah maju

Sumber Pertama
• Sumber Primer-bahan asal yang pertama / yang utama
• Bahan asal yang belum diolah oleh sejarawan / penulis lain
Sumber
• Gambar, peta, manuskrip, majalah sezaman, surat khabar sezaman, artifak, fosil, karya asal, dan orang sumber yang terlibat secara langsung
• Tulisan (bahan rasmi, umum, persendirian)• Lisan (rasmi, tidak rasmi)• Pembuatan (artifak, tanah, arkeologi)

Sumber Kedua
• Sumber Sekunde – bahan yang kedua / tidak lagi utama
• Sumber pertama yang telah diolah oleh sejarawan / penulis lain.

Sumber
• Buku ensiklopedia, surat khabar, dan majalah
• Tulisan, lisan, dokumentari

 Kaedah Lisan
Maksud
• Sesuatu yang diucapkan / diberitahuContoh
• Hasil temu bual• Ucapan yang dirakamkan
Kelamahan
• Sering dipengaruhi oleh cirri-ciri tokok tambah, dongeng, mitos, dan lagendaKaedah Bertulis
Maksud
• Catatan pengalaman / peristiwa penting yang dialami oleh
• manusia

Contoh
• Lukisan / tulisan yang dilakarkan di atas batu / dinding gua
• Batu Bersurat, Catatan Pelayaran Ibnu Batutta, Catatan Pelayaran Munsyi Abdullah, Surat Perjanjian Pangkor 1874 dan Laporan Banci Penduduk

Kebaikan
• Membantu ahli sejarah membuat kajian tentang kehidupan
• masyarakat masa lalu dengan lebih jelas dan tepatKaedah Arkeologi

Maksud
• Kesan peninggalan masyarakat masa lampau
Contoh
• Tapak Bandar Kedah Tua, Candi Lembah Bujang, monumen, fosil/artifak

Kaedah
• Ahli arkeologi akan membuat kajian saintifik ke atas bahan itu dan mentafsirnya

Fakta Sejarah
Cara merekod
• Kalendar untuk merekod hari, minggu, bulan, dan tahun
• Jam untuk merekod saat, minit, dan jam

Contoh • Kurun - seratus tahun, abad
• Zaman – jangka waktu yang agak lama
• Abad – masa seratus tahun, kurun
• Dekad – jangka masa sepuluh tahun

Hijrah – tahun yang dikira dari tarikh hijrah
Tafsiran
Maksud
• Ulasan atau kupasan terhadap sesuatu perkara
Persamaan
• Maklumat, bila ia berlaku, tempat ia berlaku, dan siapa yang terbabit
Pandangan
• Dato’ Maharaja Lela,Tok Janggut dan Dato’ Bahaman menentang penindasan oleh penjajah British di negara ini.

- Sejarawan Barat : tokoh-tokoh tersebut adalah penjajah British
- Sejarawan Tempatan : tokoh-tokoh tersebut adalah pejuang tanah air

Zaman Paleolitik
Nama lain
• Zaman Batu Awal Petempatanawal
• 35,000 tahun dahulu - Kota Tampan (Perak) - Gua Niah (Sarawak) - Tingkayu (Sabah)Kediaman utama
• Dalam gua batu kapur
Kemahiran
Menggunakan dan mencipta alat-alat daripada batu untuk memburu binatang dan mempertahankan diri

Zaman Mesolitik
Nama lain
• Zaman Batu PertengahanPetempatan awal
• Banyak kawasan ditenggelami air
• Selat Melaka, Selat Sunda, Laut China Selatan, Laut Jawa, dan lautan lain di Gugusan Kepulauan Melayu mula wujud -
Gua Musang (Kelantan)
- Gua Kecil (Pahang)
- Gua Kepah (Kedah)
- Gua Madai (Sabah)

Kemahiran
• Mengguna alat-alat batu yang lebih baik buatannya berbanding orang zaman paleolitik
• Memburu, memungut hasil hutan, menangkap ikan dan bercucuk tanam

Zaman Neolitik
Nama lain
• Zaman Batu Baru Petempatan awal
• Gua Cha (Kelantan)
• Gua Kelawar (Perak)
• Bukit Tengkorak (Sabah)
Kemahiran
• Mencipta alat tembikar dihiasi dengan ukiran tertentu
• Mahir dlm berinteraksi sesama sendiri melalui jalan air jalan darat

Zaman Logam
Nama lain
• Zaman Gangsa – BesiPetempatan awal
• 2,500 tahun dahulu
- Sg. Tembeling (Pahang)
- Batu Buruk (Terengganu)
- Pagoh (Johor)

Kemahiran
• Mencipta peralatan yang diperbuat daripada logam seperti loceng gangsa
• Mula menjalankan kegiatan perdagangan antara kawasan

 Pelabuhan entrepot
----Tempat yang menjadi pusat menerima barang-barang dagangan dari satu negeri untuk dikirim ke negeri lain.

Mulaqah
----Istilah Arab yang bererti ‘pertemuan’yang dikaitkan dengan asal –usul nama Melaka

Malakat
----Istilah yang diberi oleh pedagang-pedagang arab yang bermaksud ‘perhimpunan segala dagang’

Syahbandar
----Pegawai yang mengetuai pentadbiran pelabuhan.

Cukai rasmi
----Cukai rasmi yang sama seperti duti import yang digunakan sekarang.

Cukai tidak rasmi
----Cukai dalam bentuk hadiah yang diberikan kepada sultan dan pembesar.

Surat kebenaran
----Surat yang dikeluarkan oleh kerajaan Melaka untuk pedagang menjalankan urusan jual-beli.

Nakhoda
----Ketua kapal atau ketua perahu,kapten kapal.

Kiwi
----Penyewa petak perahu dan juga menjalankan perniagaan serta penolong nakhoda.

Bendahara
----Perdana menteri,wazir,orang yang memegang harta benda kerajaan.

Bendahari
----Penghulu bendahari iaitu ketua kepada semua bendahari,syahbandar dan ketua urusetia istana serta pemungut hasil atau ufti.

Laksamana
----Ketua angkatan laut Melaka.

Temenggung
----Pembesar kerajaan Melayu dibawah bendahara(ketua polis)

Lingua Franca
Bahasa perantaraan (bahasa melayu) ketika berdagang di Melaka

Perang tiga segi
----Perang yang melibatkan tiga pihak iaitu Acheh,Melaka,Johor selama lebih kurang 100 tahun tetapi tidak berterusan.

Sogit
----Sejenis hukuman
----Dikenakan kepada seseorang apabila melakukan kesalahan merosakkan harta benda atau mencederakan seseorang.

Babas
----Sejenis hukuman.
----Dikenakan jika seseorang melakukan pergaduhan.

Kapanasan
----Sejenis hukuman.
----Dikenakan apabila seseorang melakukan perbuatan sumbang dalam masyarakat.

Rumah Panjang
----Kebiasaannya didiami oleh masyarakat Iban, Bidayuh, Kedayan, Kayan dan Kenyah.
----Berfungsi seperti satu unit perkampungan bagi penghuninya.
----Mereka hidup seperti sebuah keluarga yang diketuai oleh tuai rumah.Tadau Kaamatan
----Perayaan menuai yang diadakan pada setiap tahun di kalangan orang Dusun/Kadazan.
----Pesta ini dibuat sebagai tanda berakhirnya musim menuai padi.
----Diadakan di tempat tertentu seperti di padang awam.
----Upacara yang diadakan semasa pesta ini:
--Tarian Sumazau.
--Pertandingan Unduk Ngadau (Ratu Cantik).
----Semasa pesta, petani-petani menjual hasil tanaman di tempat perayaan/di Tamu Besar.

Tuai Rumah
----Ketua yang mengetuai keluarga-keluarga yang tinggal di dalam rumah panjang
----Dipilih daripada kalangan ketua-ketua keluarga yang dihormati.
----Peranan:
--Menjaga keamanan di kawasannya.
--Menyelesaikan masalah perkahwinan,perceraian, peraturan dan perayaan.
--Menetapkan bila ‘Hari Gawai’/pesta menuai dan perayaan ‘beranyi’ akan diadakan.

Perayaan Kaul
----Diraikan oleh orang Melanau bukan Islam di Mukah, Sarawak.
----Perayaan ini adalah hari pemujaan makhluk ghaib seperti ‘Ipok Kala’.
----Disambut bagi menandakan:
--Bermulanya tahun baru bagi kaum Melanau
-- Berakhirnya musim hujan.

Hari Gawai
----Disambut oleh orang Iban.
----Terdapat pelbagai perayaan Hari Gawai yang diraikan oleh masyarakat Iban contohnya:
--Gawai Batu
--Gawai Kenyalang atau Gawai Antu.
----Diadakan sebagai tanda kesyukuran bagi hasil padi yang diperoleh.
----Pada hari ini juga diadakan tarian ngajat.
----Mereka saling kunjung-mengunjungi untuk mengeratkan hubungan pada Hari Gawai.
----Kini menjadi perayaan tahunan yang dirayakan setiap bulan Jun.


SURAT KEW
--Dikeluarkan pada tahun 1795
--Kandungan
- British dibenarkan menduduki kawasan Belanda sepanjang peperangan

KONVENSYEN LONDON
--Ditandatangani selepas perang napoleon tamat-1814
--British memulangkan semula kepada Belanda semua kawasan yang diduduki
--Melaka diserah kembali kepada Belanda pada tahun 1818.

NEGERI-NEGERI SELAT
--Bermula pada tahun 1826
--Gabungan Pulau Pinang, Singapura dan Melaka di bawah satu pentadbiran.
--Pentadbiran
- Diketuai oleh seorang Gabenor yang tinggal di ibu negeri.
- Gabenor dibantu oleh Residen Konsular di setiap negeri.
--Ibu Negeri
- 1826-Pulau Pinang
- 1832-Singapura-
-1867-Pentadbiran NNS dipindahkan dan diletakkan di bawah- Pejabat Tanah Jajahan di London.
- Diketuai oleh Gabenor.

REVOLUSI PERINDUSTRIAN
--Perubahan daripada masyarakat pertanian kepada masyarakat perusahaan dan daripada pengeluaran yang dihasilkan di rumah kepada pengeluaran kilang.
--Kesan
--Bekalan bahan mentah terutamanya bijih timah banyak diperlukan bagi pengeluaran barangan kilang.

DASAR CAMPUR TANGAN
--1874-British menukar dasar daripada dasar tidak campur tangan kepada dasar campur tangan.
--Contoh dasar campur tangan British-Campur tangan British di Kedah dan Johor yang mengakibatkan pengambilan Pulau Pinang.
--Faktor-faktor:-
-Negeri-negeri Melayu kaya dengan bahan mentah.
- British bimbang Tanah Melayu akan dikuasai oleh kuasa Barat lain.
- Pembukaan Terusan Suez pada tahun 1869 mendekatkan jarak di antara Timur dengan Barat.

RESIDEN --Wakil British yang ditempatkan di negeri-negeri Melayu.
--Tugas-tugas
- Menasihati Sultan dalam semua hal kecuali hal adat dan agama Islam
- Melantik pegawai-pegawai British untuk memungut cukai.
- Membuat undang-undang di negeri yang dipertanggungjawabkan.

DURBAR
--Persidangan Raja-raja Melayu
--Anggota
4 orang Raja Melayu
4 orang Residen dan Residen Jeneral1897
- Durbar yang pertama di Kuala Kangsar.
- Perbincangan tertumpu pada masalah adat istiadat dan agama Islam serta kebajikan orang Melayu1903
- Durbar kedua di Kuala Lumpur.
- Raja-raja Melayu mendesak supaya kuasa mereka dikembalikan.1909
- Durbar dibatalkan apabila Majlis Mesyuarat Persekutuan ditubuhkan

NEGERI-NEGERI MELAYU BERSEKUTU
--Dikenali juga sebagai Persekutuan tahun 1896
--Dicadangkan oleh Frank Swettenham.
--Perak, Selangor,Negeri Sembilan dan Pahang disatukan.
--Ketua-Residen Jeneral
--Pusat pentadbiran-Kuala Lumpur
--Tujuan
- Untuk menguatkan system pertahanan di negeri-negeri Melayu.
- Untuk menyelaraskan system pentadbiran
- Untuk menjimatkan kos pentadbiran
- Untuk mengatasi masalah kewangan di Pahang
- Untuk menyeragamkan system cukai, keadilan dan undang-undang.

--Kesan
- Perkhidmatan pakar dikongsi bersama
- Wujud kerjasama antara negeri.
- Pelaburan asing bertambah.
- Pendapatan Persekutuan bertambah

MAJLIS NEGERI SARAWAK
Tujuan
--Membawa semua ketua kaum bumiputra dalam satuperjumpaan yang besar.
--Mendengar ucapan dasar pemerintahan Raja Brooke
--Memberi peluang kepada mereka untuk bertukar-tukar pendapat dan pandangan
- Diadakan sekali dalam 3 tahun- 8 September 1867
-Persidangan pertama-Diadakan di Bintulu
- Kekal sehingga 1941
- Tidak mempunyai keahlian dan keahlian yang tetap

SISTEM PEWARISAN TAKHTA
Tuntutan takhta mengikut pewarisan takhta yang telah ditentukan di negeri-negeri Melayu

Sekolah Latihan
• Sekolah yang ditubuhkan untuk memberi pendidikan kepada anak-anak ketua anak negeri.

Bunga Emas
• Pokok yang di perbuat daripada emas nilai berbeza bergantung dengan kemakmuran sesebuah negeri
• Dihadiahkan kepada Siam menjadi amalan negeri Kedah, Kelantan, Perlis dan Terengganu sebagai tanda persahabatan hingga 1909

Hak Wilayah Asingan
• Kuasa perundangan yang diberikan oleh sesebuah negara kepada negara lain.
• Mengikut peraturan ini, rakyat negeri yang memperolehi hak ini tidak tertakluk kepada system peraturan negara yang menyerahkan hak itu.

Sistem Kangcu
• Orang Cina diberi satu surat tauliah atau dokumen lebih kenali sebagai ‘surat sungai’
• Mereka juga dibenarkan menetap dan mengusahakan di kawasan tebing-tebing sungai di Johor

Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu
• Negeri-negeri di bawah naungan British
• Sultan disetiap negeri diberi hak masing-masing memerintah secara berasingan

Buruh Kontrak
• Orang Cina yang bekarja di bawah buruh kontrak disediakan tempat tinggal, makanan dan pakaian.
• Mereka bekerja dengan majikan tanpa gaji sehingga hutang tambang mereka datang ke tanah melayu selesai

Sistem Ibedem
• Menoreh pokok getah mengikut torehan seperti tulang ‘ikan herring’

Rancangan Sekatan Stevenson
• Dilakukan untuk mengurangkan pengeluaran dan meningkatkan harga getah
• Negara naungan British seperti tanah melayu dan sri langka sahaja yang menyertainya
• Diperkenalkan kerana kemelesetan ekonomi dunia.

Getah Perca
• Sejenis hasil hutan yang diperoleh daripada sejenis tumbuhan liar yang tumbuh di dalam hutan

Sistem Kangani
• System membawa masuk buruh India untuk bekerja di lading getah di tanah melayu

Semanagat Kebangsaan
• Perasaan cintakan negara dan tanah air.

Kaum Muda
• Golongan yang berlandaskan ajaran Al-Quran dan Hadis
• Golongan yang mahukan pembaharuan seperti meninggalkan amalan bukan islam
• Memodenkan fikiran umat islam supaya maju

Kaum Tua
• Golongan yang menentang idea kaum muda.
• Tidak bersetuju dangan sebarang perubahan terhadap Agama Islam di negara ini
• Berpegang kuat kepada adat dan agama.